بررسی تغییرات الگوهای پراکنش محوطه های دوره های مفرغ و آهن در دشت چمچمال (زاگرس مرکزی)
نویسندگان
چکیده
شناخت محیط در بررسی استقرارهای انسانی و ایجاد تغییرات در زیست بوم یکی از مباحث مهم در شاخه ای از علم باستان شناسی چشم انداز می باشد. مطالعه ی قرارگیری مکان باستانی در بستر طبیعی منجر به درک واقعی مجموعه پتانسیل های محیطی و فرهنگی، سیستم معیشتی و اقتصادی ساکنان را در بر دارد؛ براین اساس با توجه به محدودیت ها و پتانسیل ها گونه ی خاصی از آرایش فضایی محوطه ها را درپی خواهد داشت. دشت چمچمال از وسیع ترین دشت های میان کوهی منطقه ی زاگرس می باشد که در آن دو رودخانه ی گاماسیاب و دینور جریان دارد. جاده ی بزرگ خراسان در طول مسیر شرقی-غربی دشت و به موازات رودخانه ی گاماسیاب در این دشت تداوم می یابد. متوسط ارتفاع دشت چمچمال از سطح دریا بین 1300 تا 1400متر و وسعت حوضه ی آبریز آن تا دهانه ی ورودی دینور 460 کیلومترمربع است. در این پژوهش به تحلیل الگوی استقرار دوره های مفرغ و آهن دشت چمچمال، پتانسیل های زیست محیطی، نحوه ی پراکنش استقرار ها پرداخته می شود که در نتیجه مشخص شد، دوره های مفرغ و آهن در دشت چمچمال بر پایه ی دو شیوه ی معیشت کشاورزی و دامداری بوده است. مشخصه ی اصلی دوره ی مفرغ این دشت، عمدتاً واقع شدن در مرکز دشت و نزدیک به منابع آب دائمی و معبر اصلی است. این الگو در بطن خود وابستگی تجاری و کشاورزی را نشان می دهد. در دوره ی آهن اغلب نوعی جابه جایی استقرارها از مرکز دشت به دامنه ی کوهستانی (شمال دشت) را نشان می دهد که به پیروی از یک الگوی خطی در امتداد دره های کوهستانی واقع شده اند، در نتیجه محوطه ها از مرکز دشت به حاشیه رانده می شوند؛ این امر بیانگر تغییر غلبه و برتری اتکا معیشتی از کشاورزی به دامداری قلمداد می شود، در نتیجه محوطه های حاشیه جنوبی از نظر معیشتی وابستگی بیشتر به دامداری دارند و شعاع حوزه ی گیرش محوطه ها وسیع تر می شود.
منابع مشابه
تحلیل الگو¬های استقراری عصر مفرغ میانی و جدید دشت سَرفیروزآباد در جنوب کرمانشاه، غرب زاگرس مرکزی
سیمای باستانشناسی غرب ایران بیانگر تحولات مهم فرهنگی ـ اجتماعی در طول ادوار مختلف پیش از تاریخ است. این منطقه که رشتهکوههای زاگرس مرکزی بخش عمدة آن را دربر گرفته است، از اوایل قرن بیستم مورد توجه بسیاری از باستانشناسان قرار گرفته و بررسی و کاوشهای متعددی در آن به انجام رسیده است. در این میان دشت سرفیروزآباد که در جنوب استان کرمانشاه قرار دارد، بهرغم قابلیتهای زیستـ بوم شناختی به جز در...
متن کاملنشانه هایی از یک نظام سازمان‌یافته عصر مفرغ، در شرق زاگرس مرکزی (دشت کنگاور)
وضعیت باستان‌شناختی زاگرس مرکزی از مناطق پراهمیت در پیشازتاریخ ایران و بین‌النهرین نشان از نقش آن در تاریخ تطور فرهنگی روستانشینی و توسعه شهرها است. پژوهش حاضر حاصل مطالعه الگوی استقراری محوطههای عصر مفرغ میانی و جدید در دشت میانکوهی کنگاور بر اساس شاخصه‌های انتخاب بوم‌شناختی و همین‌طور فضایی میان فرهنگی (رتبه-اندازه و آنتروپی) است. تمرکز محوطههای شاخص مرکزی، در حوزه جنوب شرق این پهندشت و ت...
متن کاملالگوهای زیستگاهی عصر مفرغ دشت سیلاخور
دشت سیلاخور در استان لرستان یکی از پهنه‌های زیستی مهم در ناحیه شرق زاگرس مرکزی است که با توجه به توانمندی‌های زیست‌‌محیطی مناسب، زمینه‌ی اسکان گروه‌های انسانی از پیشازتاریخ تاکنون را فراهم نموده است. این دشت که در امتداد شرقی دره نهاوند و کنگاور واقع شده، با طول بیش از 70 کیلومتر و عرض متوسط 12 کیلومتر در حاشیه شمالی و شرقی رشته کوه‌های اشترانکوه و گَرین (کوه) و مابین شهرهای بروجرد و دورود در...
متن کاملپراکنش محوطه های دوران مفرغ حوزه دریاچه پریشان شهرستان کازرون
علیرغم مطالعات، کاوشها و بررسیهای فراگیر باستان شناسی در فارس، شهرستان کازرون همچنان ناشناخته باقی مانده است و فقدان بررسی های منظم باستان شناسی موجب شده است تا اطلاعات کمی از استقرارهای ادوار مختلف فرهنگی و ساختارهای اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی این منطقه داشته باشیم. شهرستان کازرون در غرب استان فارس قرار دارد و یک منطقه کوهستانی است و وسعت این شهرستان 4119 کیلومتر مربع است. این منطقه دارای ویژگ...
15 صفحه اولبررسی پراکنش استقرارگاه های عصر مفرغ دشت رومشگان
یکی از مناطق جنوبی تر لرستان که به طور گسترده ای مود توجه هیئت باستان شناسی هلمز قرار گرفت ، دشت رومشگان می باشد. در نتیجه مطالعات و کاوش های باستان شناسی در مکان های باستانی کمترلان i و ii ، چغاسبز و میرولی ، اطلاعاتی در مورد باستان شناسی دشت رومشگان در منطقه پیش کوه غربی حاصل شد. هیئت هلمز عصر مفرغ منطقه را به سه دوره کوچک تر عصر مفرغ قدیم (حدود 2000- 2900 ق. م) ، عصر مفرغ میانه (حدود 1600 – ...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهش های باستان شناسیجلد ۶، شماره ۱۱، صفحات ۷۵-۹۰
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023